Lalwa kontrol ek proteksyon lisyen pe al ganny ranforsi |12 March 2022
Mr Nancy (second from right) during the press conference (Photo : Patrick Joubert)
Departman lagrikiltir dan Minister Lagrikiltir, Sanzman Klima ek Lanvironnman in dir ki i pe al ranforsi lalwa kontrol ek proteksyon lisyen ensi ki ranforsi son kanpanny sansibilizasyon swivan en logmantasyon dan lisyen eran e bann dimoun ki pa pe vin devan pour anrezistre zot lisyen.
Sete sekreter prensipal pour lagrikiltir, Keven Nancy, ki ti dir sa pandan en konferans lapres ki ti fer resaman kot biro Lazans Biosekirite ki baze Orion Mall. Osi prezan ti zofisye prensipal kot sa lazans, Randy Stravens e de zofisye welfer pour zannimo, Shannon Chetty ek Andrew Toussaint.
Msye Nancy ti dir ki i annan en nesesite pour sansibiliz e edik dimoun enpe plis lo bann kondisyon si zot oule en lisyen konman en ‘pet’. I ti fer resorti ki avan ler ki en dimoun i adopte en lisyen, i devret fer sir ki i annan landrwa ki apropriye pour li, annan letan pour li, donn li swen ek lanmour, donn li son manze, fer li fer son legzersis, parmi lezot, ki alafen lisyen i konport li dan en fason ki i pa pou bezwen sove pour al rod manze ek lafeksyon dan bann group eran e fer dezord ek tapaz dan vwazinaz.
Msye Nancy ti fer remarke ki depi lenplimantasyon sa lalwa Kontrol ek Proteksyon Lisyen an 2018, laplipar bann aktivite ti demare dan lannen 2020 ek 2021. En total 1442 lisyen in ganny anrezistre ofisyelman, ki reprezant aprepre 2.5 lisyen par lakour, parmi 585 propriyeter lisyen, depi ler progranm anrezistreman ti lanse an Out 2021. Bann laplikasyon lanrezistreman ti ganny fer anliny ek dan bann lezot metod rezistrasyon. Parmi 4 aplikasyon ti ganny rezete akoz zot pa ti anliny avek bann kriter ki dan lalwa lo byennet lisyen.
Lo kote konplent, ti annan 139 ki ti ganny mete avek lotorite e sa i lye prensipalman avek bann met ki pa pran responsabilite pour zot lisyen, bann lisyen ki mal ganny trete, dispit ant vwazen an relasyon avek nwizans lisyen (tapaz, dezord eksetera) enkli nwizans koze par bann lisyen eran.
Osi pandan sa progranm lanrezistreman 13 lisyen eran ti ganny ranmase. Sa progranm lanrezistreman pe kontinyen ganny enplimante entansivman e bann dimoun ki pa ankor anrezistre zot lisyen pe ganny demande pour fer li.
En total 972 lisyen in fini ganny ‘microchip’ anba progranm lanrezistreman e sa bann ‘microchip’ i ede idantifye zot pe mars byen.
An sa ki konsern bann lisyen eran, Msye Nancy ti dir ki pandan peryod 2019 ziska 2020, en total 259 lisyen eran ti ganny ranmase anba progranm kontrol lisyen eran. I ti azoute ki menm si Covid-19 ti afekte sa progranm dan peryod 2020-2021, zot ti reisi kantmenm avek difikilte ranmas 27 lisyen eran e sa progranm i ankor pe kontinyen.
I ti fer remarke ki pandan peryod 2019 ziska 2020, lotorite konsernen ti organiz 14 progranm sterilizasyon lisyen menm avan ki progranm rezistrasyon lisyen ti vin an plas.
I ti dir ki sitiasyon lisyen eran i vreman alarman dan preski tou landrwa piblik e dan bann distrik.
I ti azoute ki zot pe travay tre pros avek zot bann partener pour adres sa sitiasyon lisyen eran.
Apard progranm lanrezistreman lisyen ek progranm sterilizasyon, Msye Nancy in dir ki en sant karantenn ek rezidans pour abrit bann lisyen enporte ek bann ki eran pres pour fini lo zonn 20 Providence. Sa sant ki pou kout 4 milyon roupi e ki serten son bann servis pou peyan, i sipoze ede dan kontrol sirtou lisyen eran dan pei.
Sekreter prensipal Nancy ti dir ki swivan en letid fer an kolaborasyon avek Lorganizasyon Nasyon-Z-Ini pour Manze ek Lagrikiltir (FAO) baze lo lekolozi e lamenazman popilasyon lisyen, serten pwen pertinan ki ti sorti ti ki bokou bann lisyen eran zot annan en met, bann met napa baraz apropriye pour gard zot lisyen anndan zot lakour, i annan ‘breeding’ lisyen ki pe ganny fer ilegalman, serten ki pe pratik zet lisyen dan bin oubyen larg zot dan bwa, laplipar ban met i annan an mwayenn de lisyen, parmi lezot.
Msye Nancy ti fer resorti ki lotorite pe travay lo en regilasyon lo size ‘breed’ lisyen ki en domenn spesyalize. Antretan bann lisyen ki ganny konsidere danzere parey Bull dog, Japanese Tosa, Stafforshire Terrier e Fila Bresileiro, parmi lezot, enkli zot ras ki’n krwaze, pa ganny drwa antre dan pei. Bann ki deza dan pei pe ganny sterilize. I ti fer remarke ki lisyen pa danzere me se lafason ki imen i tret li ki fer li vin danzere.
Lotorite i osi sipoze fer serten travay kontrol lisyen eran lo Praslin ek La Digue ensi ki son progranm sansibilizasyon e edikatif. Depi ler progranm sterilizasyon in lanse, 14,000 lisyen a en kou 500 roupi par lisyen in ganny fer pour naryen.
Patrick Joubert