Mesaz Sekreter Zeneral alokazyon Lazournen Enternasyonal Lalang Maternel |21 February 2025

Msye Andre
‘Sak lide, langazman ek zefor i konte pour anrisir striktir kiltirel e lengwistik nou sosyete’
«Kominote enternasyonal pe ozordi selebre Lazournen Enternasyonal Lalang Maternel anba tenm ‘25enm Lanniverser Zibile Larzan (25-an) ki mark en kar syek bann zefor pour prezerv diversite e promouvwar litilizasyon bann lalang maternel’. Sa tenm i mars anliny avek bann lobzektif ki’n stipile dan plizyer dokiman legal (lokal, nasyonal e enternasyonal).
«Istorikman, sa dat le 21 Fevriye 1952 i fer nou mazin kat zenn an Dhaka ‘Bangladesh’ ki ti perdi zot lavi letan zot ti pe manifeste pour ki zot lalang maternel ‘Bengali’ i ganny rekonnet e servi lo nivo ofisyel. Ti an Novanm 1999, ki Unesco ti proklanm sa lazournen e i ti ganny selebre pour premye fwa dan bann pei manm lannen 2000.
«Manda Lakademi Kreol Sesel (LKS), anba gidans Lenstiti Nasyonal pour Kiltir, Leritaz ek Lar Sesel, se pour devlop, prezerv e promouvwar lalang Kreol ek kiltir Seselwa, lalang lamazorite Seselwa. Baze lo sa tenm, LKS pe kontinyelman fer promosyon nou lalang maternel, lo tou nivo, parmi tou laz, seks (zanr), dan tou sekter servis piblik e prive e avek nenport endividi ki enterese e kontan nou lalang ek nou kiltir. Lide se pour sansibiliz e montre sitwayen Seselwa lenportans, benefis ek valer nou lalang maternel dan devlopman personnel, profesyonnel e nasyonal e anrisir fabrik nou sosyete.
«Ozordi i osi lokazyon pour nou reafirm nou langazman pour asir plennman litilizasyon bann lalang maternel (dan konteks Sesel, nou pou konsider nou trwa lalang nasyonal san oubliy lalang siny (lalang bann dimoun ki sourd) dan sistenm edikatif, enformatif, sosyal, kiltirel e ekonomik. Nou bezwen osi rekonnet e valoriz sa diversite lengwistik e kiltirel ki karakteriz sa lespas kreolofonn. I osi lokazyon pour nou reflesir lo bann realizasyon, renouvle nou langazman pour ede dan prezervasyon ek devlopman nou lalang maternel avek bi sovgard nou patrimwann kiltirel e kree en sosyete pli zis, pasifik, enkliziv e dirab. An prezervan bann lalang ek kiltir, lape ek respe pour kanmarad pou rennyen.
«Malgre defi ki nou bezwen zour an zour sirmonte, fodre ki nou rekonnet e pran konsyans progre ki nou pei in fer dan domenn lansennyman trileng ; sirtou, lo nivo pti lanfans kot lalang maternel lamazorite zanfan i ganny servi konman zouti lansennyman. En loportinite pour nou bann zanfan verbaliz zot panse, amelyor zot rezilta laprantisaz. Sepandan, fodre note, latas ki reste pour nou fer, se angaz nou plis anfaver devlopman ek promosyon nou lalang maternel a tou nivo e dan tou sekter, sirtou dan lavi piblik. Pa oubliye, sak lide, langazman ek zefor i konte pour anrisir striktir kiltirel e lengwistik nou sosyete.
«Bonnfet !»
David Andre
Sekreter Zeneral
Lenstiti Nasyonal pour Kiltir, Leritaz ek Lar Sesel